تست A/B یا تست اسپلیت، روشی قدرتمند برای بهینه سازی عملکرد وب سایت، اپلیکیشن و کمپین های بازاریابی شماست. با آزمایش دو نسخه از یک صفحه یا عنصر، می‌توانید بفهمید کدام‌یک بهترین نتیجه را ارائه می دهد و نرخ تبدیل خود را افزایش دهید.

• تعریف هدف مشخص: قبل از شروع هر تستی، دقیقا مشخص کنید که می خواهید چه چیزی را بهتر کنید. افزایش نرخ کلیک، ثبت نام، خرید یا موارد دیگر؟



• فرضیه سازی دقیق: یک فرضیه واضح و قابل اندازه گیری ایجاد کنید. چرا فکر می کنید تغییر خاصی باعث بهبود عملکرد خواهد شد؟
• انتخاب عناصر با تاثیر بالا: تمرکز خود را بر روی عناصری بگذارید که بیشترین تاثیر را بر روی کاربران و نرخ تبدیل شما دارند، مانند عنوان ها، دکمه های فراخوان عمل (CTA) و تصاویر اصلی.
• تست یک عنصر در هر زمان: فقط یک عنصر را در هر تست A/B تغییر دهید تا بتوانید به طور دقیق بفهمید کدام تغییر باعث بهبود نتیجه شده است.
• تعیین حجم نمونه مناسب: برای اطمینان از اعتبار نتایج، به تعداد کافی بازدیدکننده (حجم نمونه) نیاز دارید. از ابزارهای محاسبه حجم نمونه استفاده کنید.
• مدت زمان کافی برای تست: تست خود را برای مدت زمان کافی اجرا کنید تا مطمئن شوید نتایج شما تحت تاثیر عوامل فصلی یا رویدادهای خاص قرار نگرفته اند.
• بهره‌گیری از ابزارهای مناسب: از ابزارهای تست A/B معتبر و قابل اعتماد استفاده کنید تا داده های دقیق و معتبری بدست آورید.
• توجه به بخش بندی مخاطبان: در نظر بگیرید که تغییرات ممکن است بر روی بخش های مختلف مخاطبان شما تاثیرات متفاوتی داشته باشد. تست ها را بر اساس بخش های مختلف تقسیم کنید.
• تحلیل عمیق نتایج: فقط به نرخ تبدیل کلی توجه نکنید. نتایج را به طور کامل تجزیه و تحلیل کنید تا بفهمید چرا نسخه برنده عملکرد بهتری داشته است.
• پیاده سازی نسخه برنده: پس از اینکه نسخه برنده را مشخص کردید، آن را به طور دائم در وب سایت یا اپلیکیشن خود پیاده سازی کنید.
• تکرار فرآیند: تست A/B یک فرآیند مستمر است. به طور مداوم به دنبال فرصت هایی برای بهبود و بهینه سازی باشید.
• به تجربه کاربر توجه کنید: تست A/B نباید به تجربه کاربری آسیب برساند. هدف نهایی بهبود تجربه کاربر است.



• از داده های کمی و کیفی استفاده کنید: علاوه بر داده های عددی، از بازخورد کاربران نیز برای درک بهتر رفتار آنها استفاده کنید.
• ساده نگه دارید: تست های پیچیده و طولانی را به تست های کوچکتر و قابل مدیریت تر تقسیم کنید.
• ثبت مستندات کامل: تمام تست ها، فرضیه ها، نتایج و تحلیل ها را مستند کنید تا بتوانید از تجربیات خود درس بگیرید.

با عمل کردن به این موارد، می‌توانید تست های A/B موثری داشته باشید و به طور مداوم عملکرد وب سایت و کسب و کار خود را بهتر کنید.

پس همین حالا شروع کنید و با تست های A/B، وب سایت و کسب و کار خود را به سطح بالاتری برسانید!

17 نکته کلیدی درباره تست A/B

1. هدف مشخص و قابل اندازه گیری تعیین کنید

قبل از شروع هر تست A/B، باید دقیقا بدانید چه چیزی را می خواهید بهتر کنید. آیا نرخ تبدیل را می خواهید افزایش دهید؟ آیا هدف کاهش نرخ پرش است؟ هدف خود را به صورت واضح و قابل اندازه گیری مشخص کنید.

بدون داشتن هدف مشخص، ارزیابی موفقیت تست و یادگیری از نتایج دشوار خواهد بود.

مثلا به جای هدف کلی “بهبود وبسایت”، هدف خود را به صورت “افزایش 10 درصدی نرخ ثبت نام در خبرنامه” تعیین کنید.

بهره‌گیری از معیارهای کمی و قابل اندازه گیری، فرآیند تحلیل داده ها و تصمیم گیری را آسان تر می کند.

گاهی اوقات هدف های جزئی تر مانند بهبود نرخ کلیک (CTR) یک دکمه می‌تواند به اهداف بزرگتر کمک کند.

2. فرضیه های قوی بسازید

هر تست A/B باید بر اساس یک فرضیه قوی باشد. به عبارت دیگر، شما باید دلیلی داشته باشید که فکر می کنید تغییر خاصی باعث بهبود عملکرد خواهد شد.

فرضیه شما باید بر اساس داده ها، تحقیقات و یا تجربیات قبلی باشد.

یک فرضیه خوب، دلیل انتظار برای نتیجه مورد نظر را به طور واضح بیان می کند.

مثلا “تغییر رنگ دکمه فراخوان به اقدام (CTA) از آبی به قرمز، نرخ کلیک را افزایش می دهد زیرا رنگ قرمز توجه بیشتری را جلب می کند. “

فرضیه های ضعیف، تنها بر اساس حدس و گمان هستند و ارزش یادگیری کمتری دارند.

قبل از اجرای تست، فرضیه خود را با تیم خود به اشتراک بگذارید و از نظرات آنها استفاده کنید.

3. فقط یک عنصر را در هر تست تغییر دهید

برای اینکه بتوانید به طور دقیق بفهمید چه چیزی باعث بهبود عملکرد شده است، فقط باید یک عنصر را در هر تست A/B تغییر دهید. تغییر همزمان چند عنصر، تحلیل نتایج را پیچیده و دشوار می کند.

مثلا اگر همزمان رنگ دکمه و متن آن را تغییر دهید، نمی توانید تشخیص دهید کدام یک از این تغییرات باعث افزایش نرخ کلیک شده است.

تغییرات میتوانند شامل موارد مختلفی مانند عنوان، متن دکمه، تصویر، طرح بندی صفحه و غیره باشند.

اگر می خواهید چند تغییر را به طور همزمان آزمایش کنید، از تست های چند متغیره (Multivariate testing) استفاده کنید.

حتی تغییرات کوچک نیز میتوانند تاثیر قابل توجهی داشته باشند.

صبور باشید و به تدریج عناصر مختلف را تست کنید.

اولویت را به عناصری بدهید که به نظر می رسد بیشترین تاثیر را بر هدف شما دارند.

4. حجم نمونه کافی داشته باشید

برای اینکه نتایج تست A/B شما معتبر و قابل اعتماد باشند، باید حجم نمونه کافی داشته باشید. حجم نمونه به تعداد بازدیدکنندگانی اشاره دارد که در طول تست، نسخه های A و B را مشاهده می کنند.

حجم نمونه کم می‌تواند منجر به نتایج اشتباه و تصمیم گیری های نادرست شود.

ابزارهای آنلاین مختلفی وجود دارند که میتوانند حجم نمونه مورد نیاز شما را بر اساس نرخ تبدیل فعلی و میزان بهبود مورد انتظار محاسبه کنند.

هرچه میزان بهبود مورد انتظار کمتر باشد، حجم نمونه مورد نیاز بیشتر خواهد بود.

به ترافیک وبسایت خود توجه کنید و تست را تا زمانی که به حجم نمونه مورد نیاز برسید، ادامه دهید.

صبور باشید و از قطع کردن تست قبل از رسیدن به حجم نمونه کافی خودداری کنید.

برای وبسایت های با ترافیک کم، ممکن است نیاز باشد تست ها را برای مدت طولانی تری اجرا کنید.

5. مدت زمان تست را به درستی تعیین کنید

مدت زمان تست A/B نیز به اندازه حجم نمونه اهمیت دارد. تست باید به اندازه کافی طولانی باشد تا تغییرات فصلی و نوسانات ترافیک در نظر گرفته شوند.

مثلا اگر محصول یا خدمات شما در یک فصل خاص محبوب تر است، باید تست را در آن فصل اجرا کنید.

توصیه می شود تست ها را حداقل یک هفته و ترجیحاً دو هفته یا بیشتر اجرا کنید.

از قطع کردن تست قبل از پایان دوره زمانی تعیین شده خودداری کنید، حتی اگر نتایج اولیه امیدوارکننده به نظر برسند.

نوسانات ترافیک در روزهای مختلف هفته و ساعات مختلف روز می‌تواند بر نتایج تست تاثیر بگذارد.

در نظر گرفتن چرخه خرید مشتری نیز مهم است. اگر چرخه خرید طولانی است، ممکن است نیاز باشد تست را برای مدت زمان طولانی تری اجرا کنید.

6. بخش بندی مخاطبان را در نظر بگیرید

بخش بندی می‌تواند بر اساس عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، دستگاه مورد استفاده، منبع ترافیک و رفتار کاربر انجام شود.

مثلا ممکن است یک تبلیغ خاص برای کاربران موبایل موثرتر از کاربران دسکتاپ باشد.

با بخش بندی مخاطبان، می‌توانید تست های A/B را برای هر بخش به طور جداگانه اجرا کنید و نتایج دقیق تری به دست آورید.

7. ابزارهای مناسب را انتخاب کنید

انتخاب ابزار مناسب برای تست A/B بسیار مهم است. ابزارهای مختلفی در بازار وجود دارند که هر کدام ویژگی ها و قیمت های متفاوتی دارند.

هنگام انتخاب ابزار، به عواملی مانند سهولت استفاده، قابلیت های گزارش دهی، پشتیبانی از بخش بندی مخاطبان و یکپارچگی با سایر ابزارهای بازاریابی خود توجه کنید.

برخی از محبوب ترین ابزارهای تست A/B عبارتند از گوگل Optimize, Optimizely, VWO و Adobe Target.

بسیاری از این ابزارها نسخه رایگان یا آزمایشی ارائه می دهند که می‌توانید از آنها برای تست امکانات و قابلیت های ابزار استفاده کنید.

8. از یک رویکرد تکراری استفاده کنید

تست A/B یک فرآیند تکراری است. به این معنی که شما باید به طور مداوم تست های جدید را طراحی و اجرا کنید تا بتوانید به طور مداوم عملکرد وبسایت خود را بهتر کنید.

پس از اتمام هر تست، نتایج را تحلیل کنید و از آنها برای طراحی تست های بعدی استفاده کنید.

هر تست A/B فرصتی برای یادگیری و بهبود است.

نتایج مثبت را تکرار کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید.

تست A/B را به عنوان یک بخش جدایی ناپذیر از فرآیند بهینه سازی وبسایت خود در نظر بگیرید.

یک برنامه منظم برای تست A/B داشته باشید و به آن پایبند باشید.

با تیم خود همکاری کنید و از نظرات آنها برای طراحی تست های بهتر استفاده کنید.

9. مراقب تاثیرات جانبی باشید

گاهی اوقات یک تغییر می‌تواند تاثیرات جانبی ناخواسته داشته باشد. مثلا ممکن است افزایش نرخ تبدیل در یک صفحه منجر به کاهش نرخ تبدیل در صفحه دیگری شود.

هنگام تحلیل نتایج تست A/B، باید به تمام جنبه های وبسایت خود توجه کنید و تاثیرات جانبی احتمالی را در نظر بگیرید.

از ابزارهای تحلیل وب برای ردیابی رفتار کاربر در سراسر وبسایت خود استفاده کنید.

به نرخ پرش، زمان صرف شده در صفحه و سایر معیارهای کلیدی توجه کنید.

قبل از اعمال تغییرات دائمی، تاثیرات جانبی احتمالی را به دقت ارزیابی کنید.

گاهی اوقات ممکن است لازم باشد تغییرات را به طور کامل لغو کنید.

10. در مورد نتایج با تیم خود ارتباط برقرار کنید

ارتباط شفاف و مداوم در مورد نتایج تست A/B با تیم شما بسیار مهم است. این کار باعث می شود همه در یک راستا قرار بگیرند و از یادگیری های حاصل از تست ها بهره مند شوند.

نتایج تست را به طور منظم به اشتراک بگذارید و در مورد تاثیرات آنها بر اهداف کسب و کار بحث کنید.

از ابزارهای گزارش دهی برای ارائه نتایج به صورت واضح و مختصر استفاده کنید.

فرصتی را برای پرسش و پاسخ و تبادل نظر فراهم کنید.

از نتایج تست برای آموزش تیم خود در مورد بهترین شیوه های بهینه سازی وبسایت استفاده کنید.

تشویق به اشتراک گذاری ایده ها و پیشنهادات برای تست های جدید کنید.

ارتباط موثر باعث می شود تیم شما در فرآیند تست A/B مشارکت فعال داشته باشد و احساس مسئولیت کند.

11. از تعصبات شناختی آگاه باشید

تعصب تاییدی به این معنی است که ما تمایل داریم به اطلاعاتی توجه کنیم که فرضیات ما را تایید می کنند و از اطلاعاتی که با آنها در تضاد هستند، چشم پوشی می کنیم.

تعصب لنگر اندازی به این معنی است که ما بیش از حد به اولین اطلاعاتی که دریافت می کنیم تکیه می کنیم.

اثر هاله ای به این معنی است که ما تمایل داریم یک ویژگی مثبت یک محصول یا خدمات را به سایر ویژگی های آن تعمیم دهیم.

برای کاهش تاثیر تعصبات شناختی، سعی کنید نتایج تست را به صورت عینی تحلیل کنید و از نظرات افراد دیگر استفاده کنید.

همیشه به دنبال شواهدی باشید که فرضیات شما را به چالش می کشند.

12. از تست فرضیات پایه غافل نشوید

گاهی اوقات ممکن است فکر کنید که برخی از فرضیات بسیار بدیهی هستند و نیازی به تست ندارند. اما در واقعیت، تست این فرضیات پایه می‌تواند نتایج شگفت انگیزی داشته باشد.

مثلا ممکن است فرض کنید که کاربران شما همیشه دکمه CTA اصلی را می بینند. اما تست نشان دهد که به دلیل مشکلات فنی یا طراحی، دکمه برای برخی از کاربران قابل مشاهده نیست.

هیچ فرضیه ای را مسلم ندانید و همه چیز را تست کنید.

گاهی اوقات ساده ترین تغییرات میتوانند بیشترین تاثیر را داشته باشند.

مثلا تست عنوان صفحه اصلی، یا تست محل قرارگیری فرم ثبت نام.

13. به جنبه‌های فنی توجه کنید

به سرعت بارگذاری صفحات، سازگاری با مرورگرها و دستگاه های مختلف و عملکرد صحیح ابزارهای تحلیل وب توجه کنید.

مشکلات فنی میتوانند بر نتایج تست تاثیر بگذارند و باعث گمراهی شوند.

تست را با دقت مانیتور کنید و در صورت بروز مشکل، آن را به سرعت برطرف کنید.

از ابزارهای بررسی سرعت وبسایت برای اطمینان از بارگذاری سریع صفحات استفاده کنید.

به سئو سایت در طی تست توجه کنید.

14. درک جامعی از آمار داشته باشید

برای تفسیر صحیح نتایج تست A/B، به دانش پایه ای از آمار نیاز دارید. درک مفاهیمی مانند معناداری آماری (Statistical Significance)، فاصله اطمینان (Confidence Interval) و توان آماری (Statistical Power) ضروری است.

معناداری آماری نشان می دهد که آیا تفاوت بین دو نسخه A و B واقعی است یا تصادفی.

فاصله اطمینان نشان می دهد که چقدر مطمئن هستیم که نتیجه تست در جمعیت کلی صادق است.

توان آماری نشان می دهد که چقدر احتمال دارد تست شما تفاوت واقعی بین دو نسخه A و B را تشخیص دهد.

اگر درک درستی از آمار ندارید، از یک متخصص کمک بگیرید.

بهره‌گیری از ابزارهای محاسبه معناداری آماری می‌تواند به شما در تحلیل نتایج کمک کند.

تصمیم گیری های خود را بر اساس داده های آماری معتبر انجام دهید.

15. شخصی سازی را فراموش نکنید

تست A/B می‌تواند برای آزمایش استراتژی های شخصی سازی نیز استفاده شود. با تست نسخه های مختلف محتوا و پیام ها برای بخش های مختلف مخاطبان، می‌توانید تجربه کاربری بهتری را ارائه دهید و نرخ تبدیل را افزایش دهید.

شخصی سازی می‌تواند بر اساس عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، رفتار کاربر، تاریخچه خرید و اطلاعات جمعیتی انجام شود.

مثلا می‌توانید به کاربران جدید یک پیام خوشامدگویی متفاوت نشان دهید و به مشتریان قدیمی پیشنهادهای ویژه ارائه دهید.

از ابزارهای شخصی سازی برای ارائه محتوای مرتبط و جذاب به هر کاربر استفاده کنید.

تست A/B و شخصی سازی دو رویکرد مکمل هستند که میتوانند به طور همزمان برای بهبود عملکرد وبسایت استفاده شوند.

16. از رقبا الهام بگیرید اما کورکورانه تقلید نکنید

تحلیل وبسایت رقبا می‌تواند ایده های خوبی برای تست A/B به شما بدهد. ببینید آنها چه تغییراتی را در وبسایت خود ایجاد کرده اند و چه استراتژی هایی را برای بهبود عملکرد استفاده می کنند.

از ابزارهای تحلیل رقبا برای ردیابی تغییرات وبسایت آنها استفاده کنید.

کورکورانه از رقبا تقلید نکنید و همیشه تست های خود را بر اساس نیازها و اهداف خاص خود طراحی کنید.

از الهام گرفتن از رقبا به عنوان نقطه شروع استفاده کنید و سپس ایده های خود را توسعه دهید.

مهم این است که از هر تست یاد بگیرید و به طور مداوم بهینه سازی کنید.

17. مستند سازی و اشتراک گذاری نتایج

هر تست را با جزئیات کامل ثبت کنید: هدف، فرضیه، تغییرات اعمال شده، مدت زمان تست، بخش بندی مخاطبان (در صورت وجود)، حجم نمونه، نتایج آماری و هرگونه ملاحظه خاص دیگر.

اشتراک گذاری این مستندات با تیم، به تبادل دانش و ایجاد یک فرهنگ یادگیری سازمانی کمک می‌کند.

می‌توانید از یک سیستم مدیریت دانش یا ابزارهای همکاری آنلاین برای مستندسازی و اشتراک گذاری نتایج تست‌ها استفاده کنید.

این مستندات می‌توانند به عنوان یک منبع ارزشمند برای تصمیم گیری‌های آینده مورد استفاده قرار گیرند.

در ضمن، این مستندات می‌توانند به عنوان یک ابزار آموزشی برای اعضای جدید تیم مورد استفاده قرار گیرند.